Báo Thanh tra đã có loạt bài phản ánh về sai phạm trong quá trình thực hiện tự chủ theo Nghị định (NĐ) 43 tại Bộ Y tế và các đơn vị trực thuộc. Thanh tra việc thực hiện tự chủ tại 3 trường đại học (ĐH) và 1 bệnh viện (BV) thuộc Bộ này, Thanh tra Chính phủ (TTCP) chỉ ra hàng loạt sai phạm trong thu - chi tài chính
Giai đoạn 2013-2016, ĐH Y Dược Cần Thơ thu lệ phí đăng ký dự thi và dự thi tuyển sinh liên thông ĐH vượt mức quy định của Nhà nước với tổng số tiền hơn 2,2 tỷ đồng. Ảnh: Internet
4 đơn vị được TTCP thanh tra là BV Đa khoa Trung ương Cần Thơ, ĐH Y dược Cần Thơ, ĐH Y Hà Nội và ĐH Y dược TP Hồ Chí Minh.
Quản lý, sử dụng tài chính… lỏng lẻo
Theo TTCP, công tác lập dự toán của 4 đơn vị còn chậm, dự toán ngân sách các năm trong giai đoạn 2013-2016 đều được lập sau ngày 20/7 của năm trước năm thực hiện dự toán, chưa đảm bảo thời gian quy định.
Việc xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ cũng còn nhiều hạn chế, khuyết điểm như: Chưa cụ thể hóa mức trích lập quỹ dự phòng ổn định thu nhập; chưa quy định cụ thể sử dụng các quỹ (đối tượng, mức chi cụ thể) cũng như việc sử dụng, quản lý tài sản của đơn vị trong hoạt động dịch vụ…
BV Đa khoa Trung ương Cần Thơ lập dự toán chưa kèm theo thuyết minh, không đúng theo quy định của Bộ Tài chính; chưa hoạch toán đúng kết cấu một số tài khoản, chưa điều chỉnh một số tài khoản theo quy định; thực hiện công khai tài chính chưa đúng hướng dẫn.
Việc quản lý, sử dụng các nguồn tài chính của các đơn vị cũng chưa chặt chẽ. Từ năm 2013-2016, 4 đơn vị đã thực hiện nộp tiền thu từ các dịch vụ khám chữa bệnh vào ngân hàng thương mại và Kho bạc Nhà nước. Tuy nhiên, khi thực hiện chi cho các nội dung nghiệp vụ chuyên môn, các đơn vị chưa kịp thời chuyển số thu được quản lý tại ngân hàng thương mại vào Kho bạc. TTCP khẳng định, việc làm này là chưa đúng quy định của Chính phủ.
BV Đa khoa Trung ương Cần Thơ và BV ĐH Y dược Cần Thơ (thuộc Trường ĐH Y dược Cần Thơ) đã thực hiện trích và sử dụng nguồn kinh phí theo văn bản của Bộ Y tế nhưng lại chưa sử dụng nguồn kinh phí này để sửa chữa, nâng cấp, cải tạo, mở rộng khu vực khám bệnh, mua sắm trang bị điều hòa, máy tính, các bộ dụng cụ khám bệnh… cho các phòng khám.
Việc trích lập quỹ hỗ trợ khám bệnh, chữa bệnh theo quy định của Chính phủ chưa được các BV thực hiện đầy đủ. BV Đa khoa Trung ương Cần Thơ và BV ĐH Y dược Cần Thơ chưa trích lập quỹ giai đoạn 2013-2016; BV ĐH Y Hà Nội chưa trích lập quỹ năm 2013.
Không chỉ thế, BV Đa khoa Trung ương Cần Thơ còn trích lập quỹ khen thưởng, phúc lợi, ổn định thu nhập chưa đúng tỉ lệ theo quy chế chi tiêu nội bộ. Năm 2013, không trích lập quỹ khen thưởng, quỹ phúc lợi; năm 2015 không trích lập quỹ ổn định thu nhập không đúng quy định tại NĐ 43 và quy chế chi tiêu nội bộ của BV.
TTCP cũng phát hiện, việc xác định chênh lệch thu - chi cuối năm tại BV chưa chính xác dẫn đến việc trích lập quỹ phát triển hoạt động sự nghiệp không đúng. Trong các năm 2013, 2016, BV còn trích thiếu quỹ phát triển hoạt động sự nghiệp với tổng số tiền hơn 26,5 tỷ đồng.
Tại ĐH Y dược TP Hồ Chí Minh cũng chưa thực hiện trích lập quỹ khen thưởng năm 2014-2016; đối với những nội dung khen thưởng trường sử dụng quỹ phúc lợi để chi trả là chưa đúng quy định. Ngoài ra, trường cũng chưa mở và hạch toán các loại tài khoản ngoài bảng cân đối kế toán để phản ánh các nghiệp vụ phát sinh.
Từ năm 2010, BV ĐH Y dược TP Hồ Chí Minh (thuộc ĐH Y dược TP Hồ Chí Minh) là đơn vị sự nghiệp công lập. Tuy nhiên đến nay, BV vẫn đang áp dụng chế độ kế toán dành cho doanh nghiệp (duy trì từ khi bệnh viện còn là đơn vị bán công lập). Giai đoạn 2013-2015, việc thẩm định, xét duyệt quyết toán hàng năm của BV chưa được ĐH Y dược TP Hồ Chí Minh thực hiện.
TTCP cũng chỉ rõ, hàng năm, Trường ĐH Y dược Cần Thơ và BV thuộc trường chưa thực hiện đối chiếu công nợ phải thu phải trả; BV cũng chưa thực hiện nộp đầy đủ số tiền khấu hao đối với những tài sản trang thiết bị do trường đầu tư về trường để bổ sung vào quỹ phát triển hoạt động sự nghiệp. Số tiền nộp còn thiếu lên tới hơn 17,2 tỷ đồng.
BV cũng không xây dựng cơ cấu các loại chi phí trực tiếp và gián tiếp để làm cơ sở xây dựng giá dịch vụ khám chữa bệnh mà căn cứ trên cơ sở áp dụng giá dịch vụ khám chữa bệnh tại địa phương để áp giá dịch vụ. Theo TTCP việc làm này là chưa đúng quy định.
3 trường ĐH thu sai gần 14 tỷ đồng
TTCP chỉ rõ, giai đoạn 2013-2016, cả 3 trường ĐH thuộc Bộ Y tế được TTCP thanh tra lần này đều thu một số khoản thu sự nghiệp khác chưa được quy định với tổng số tiền gần 14 tỷ đồng.
ĐH Y dược Cần Thơ thu lệ phí đăng ký dự thi và dự thi tuyển sinh liên thông ĐH vượt mức quy định của Nhà nước với tổng số tiền hơn 2,2 tỷ đồng.
ĐH Y dược TP Hồ Chí Minh thực hiện thu một số khoản thu của học sinh, sinh viên ngoài khoản thu học phí chưa được Nhà nước quy định như lệ phí nhập học, thu đăng ký dự lễ tốt nghiệp, thu tiền giấy thi với số tiền gần 7,8 tỷ đồng.
ĐH Y Hà Nội thu thêm một số khoản thu sự nghiệp khác chưa được quy định như tiền nhập học, tiền thi lại, tiền tổ chức lễ tốt nghiệp, tổng số tiền đã thu hơn 3,8 tỷ đồng.
TTCP cho biết, số tiền nêu trên, đã được tổng hợp vào nguồn thu của đơn vị, được sử dụng theo dự toán và đã được quyết toán hàng năm với Bộ Y tế theo quy định. Về nguyên tắc số tiền lệ phí thu vượt, thu sự nghiệp chưa được Nhà nước quy định phải nộp ngân sách.
Tuy nhiên, để bảo đảm tính nhất quán, kế thừa ý kiến góp ý của các bộ, ngành và kết luận thanh tra trước đây của TTCP đã được Thủ tướng Chính phủ đồng ý, TTCP kiến nghị Thủ tướng xem xét, xử lý, không thu hồi nộp ngân sách Nhà nước gần 14 tỷ đồng.
Các trường được quyết toán các khoản thu nêu trên nếu các đơn vị chỉ sử dụng cho hoạt động chuyên môn, đầu tư cơ sở vật chất và việc mua sắm đầu tư phải đúng quy định hiện hành của Nhà nước và theo quy chế chi tiêu nội bộ.
Xét báo cáo của TTCP, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình có ý kiến chỉ đạo, TTCP chủ trì, phối hợp với Bộ Tài Chính xem xét, thống nhất biện pháp giải quyết khoản tiền thu chưa đúng quy định của các trường.
Kê khai thiếu hàng tỷ đồng tiền thuế
TTCP cũng chỉ rõ, trong kê khai thuế, các đơn vị cũng chưa thực hiện đúng quy định.
Năm 2013, BV Đa khoa Trung ương Cần Thơ hạch toán số tiền từ thu lãi tiền gửi, thu tài trợ bổ sung vào quỹ phúc lợi không đúng; năm 2015-2016, BV hạch toán doanh thu từ hợp đồng quảng cáo vào khoản thu hộ chi hộ mà không hạch toán vào nguồn thu là chưa đúng nội dung thu, dẫn đến kê khai thiếu thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) và thuế giá trị gia tăng.
Đặc biệt, việc kê khai thuế TNDN của hoạt động thu dịch vụ khám chữa bệnh theo yêu cầu được BV thực hiện chưa chính xác. TTCP chỉ rõ, tổng số tiền thuế BV phải nộp do kê khai thiếu là hơn 882 triệu đồng.
Trường ĐH Y dược Cần Thơ chưa kê khai đầy đủ thuế TNDN từ doanh thu lãi tiền gửi ngân hàng (năm 2013, 2015, 2016), số thuế kê khai thiếu là hơn 301 triệu đồng.
BV ĐH Y dược Cần Thơ chưa kê khai đủ thuế TNDN từ doanh thu hoạt động sản xuất kinh doanh trong các năm 2013,2015, 2016, số thuế kê khai thiếu hơn 831 triệu đồng.
TTCP khẳng định tổng số tiền thuế của trường và BV phải nộp do kê khai thiếu là hơn 1,13 tỷ đồng.
Tại ĐH Y dược TP Hồ Chí Minh cũng xảy ra tình trạng tương tự. Nhà trường chưa kê khai đầy đủ thuế TNDN từ doanh thu lãi tiền gửi ngân hàng (năm 2013-2016), số tiền thuế phải nộp do kê khai thiếu hơn 972 triệu đồng.
TTCP yêu cầu, các đơn vị phải thực hiện nộp số thuế do kê khai thiếu cho cục thuế địa phương.
Hàng loạt sai phạm trong quản lý sử dụng tài sản, mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế, mua sắm thuốc… cũng đã được TTCP chỉ ra tại các đơn vị này, chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin ở số báo sau.
Theo Thanh tra
