NSND Xuân Huyền tên đầy đủ là Ngô Xuân Huyền, sinh ngày 1/6/1942 tại Thanh Chương, Nghệ An. Ông theo học khóa đầu tiên trường Nghệ thuật sân khấu Việt Nam. Ông gắn bó với nghệ thuật Tuồng, từng đi học đạo diễn ở Liên Xô cũ, gắn bó cả cuộc đời với sân khấu.

NSND Xuân Huyền dàn dựng khoảng 300 vở diễn nhiều thể loại tuồng, chèo, cải lương, kịch nói trong suốt mấy chụ năm sự nghiệp đạo diễn. Một số vở diễn nổi tiếng gắn với tên tuổi  ông như “Lời thề thứ 9”, “Ông không phải bố tôi”, “Nhà có ba chị em gái”, “Cát bụi”.

Cùng với NSND Doãn Hoàng Giang và NSND Lê Hùng, NSND Xuân Huyền là một đạo diễn trong bộ ba đạo diễn nổi bật của sân khấu phía Bắc khoảng từ 1990 tới những năm 2000.

NSND Xuân Huyền được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú năm 1993, danh hiệu Nghệ sĩ nhân dẫn năm 2006. Ông cũng là giảng viên của trường ĐH Sân khấu Điện ảnh trong nhiều năm, dìu dắt nhiều thế hệ đạo diễn và diễn viên có tiếng.

"Lời thề thứ 9" một trong những vở diễn nổi tiếng do NSND Xuân Huyền dàn dựng được phục dựng năm 2012 do nghệ sĩ Nhà hát Tuổi trẻ biểu diễn

NSND Ngô Xuân Huyền vắng bóng do sức khỏe yếu và tai biến. Năm 2012, NSND Ngô Xuân Huyền trỏ lại với chương trình NSND Ngô Xuân Huyền-Mùa xuân và Sân khấu kịch Việt Nam, trình diễn lại một số vở diễn nổi tiếng do ông dàn dựng.

Lễ viếng NSND Xuân Huyền diễn ra sáng 30/11 tại Nhà tang lễ Cầu Giấy, hỏa táng tại Đài hóa thân Hoàn vũ.