Phần lớn bỏ qua những biểu hiện
Chia sẻ với phóng viên, thầy thuốc ưu tú Nguyễn Mạnh Hùng, Giám đốc Bệnh viện Tâm thần ban ngày Mai Hương, cho biết tỷ lệ dân số gặp các rối loạn tâm thần như rối loạn stress, vấn đề về trí nhớ, trầm cảm, lo âu, ám ảnh,... hiện khá lớn. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng, 15% - 30% dân số trên thế giới mắc các chứng này. Nhiều nghiên cứu khác thậm chí cho biết, bệnh này tồn tại ở 45%, thậm chí 70% người đang sống.
Tại Việt Nam, hiện có khoảng 30% dân số có rối loạn tâm thần, trong đó tỷ lệ trầm cảm chiếm 25%. Trên thực tế, những người mắc các vấn đề tâm thần như trên không phải cách ly ra ngoài xã hội, vẫn sống, làm việc trong cộng đồng như những người bình thường.
Ảnh minh họa nguồn Internet
Tuy nhiên, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, chất lượng cuộc sống của bệnh nhân sẽ bị giảm sút nghiêm trọng. Người bệnh khó lòng tiếp tục công việc, cuộc sống bình thường và dễ có suy nghĩ tự tử.
Các bác sĩ khuyến cáo, ngay khi có dấu hiệu bất thường về sức khỏe tâm thần, người dân nên tới cơ sở chuyên khoa thăm khám để được phát hiện bệnh, điều trị kịp thời. Vậy làm thế nào để nhận biết được các tín hiệu cảnh báo chúng ta đang đối diện với stress?
TS.BSCKII. Nguyễn Văn Dũng, Phó Viện trưởng Viện Sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai chia sẻ: Stress có thể ảnh hưởng đến chúng ta về thể chất, tinh thần, cảm xúc và hành vi. Theo đó, người mắc stress sẽ cảm giác mệt mỏi, đau đầu, mất ngủ đau nhức/chuột rút cơ bắp (đặc biệt là cổ, vai và lưng), tim đập nhanh, huyết áp rối loạn, đau ngực và buồn nôn. Vã mồ hôi, run chân tay, hụt hơi, chứng bụng, nóng cổ, trào ngược:
Trong khi đó, tinh thần của người bị stress thường đối diện với việc giảm tập trung và trí nhớ, thiếu quyết đoán, lơ ngơ, lú lẫn và mất hài hước, kết quả làm việc hay học hành giảm sút.
Ngoài ra, theo TS Văn Dũng, người bị stress thường có cảm giác lo âu, căng thẳng, trầm cảm, tức giận, thất vọng, lo lắng, sợ hãi, khó chịu, thiếu kiên nhẫn và nóng tính với hành vi bồn chồn bất an, ăn uống nhiều, hút thuốc, uống rượu, đôi lúc khóc, la hét, đổ lỗi và thậm chí đập vỡ hay ném đồ vật xung quanh.
Mặc dù đó là những biểu hiện của bị strees, tuy nhiên theo TS Dũng qua quá trình thăm khám, điều trị cho bệnh nhân, ông nhận thấy phần lớn chúng ta lại bỏ qua những tín hiệu này và kết quả là chúng ta không kiểm soát được tâm trạng của mình.
“Với kinh nghiệm gần 30 năm trong ngành Tâm thần học, theo tôi, những dấu hiệu rất sơ đẳng để nhận diện cơ thể bạn có thể đang bị stress: đau cơ, co giật mí mắt, cắn móng tay, sâu răng, các nốt phát ban, mệt mỏi, buồn ngủ, đãng trí”, TS Dũng nói.
Cụ thể, khi bị đau cổ, chúng ta thường nghĩ đó là do mình đã ngồi trước máy vi tính quá lâu nhưng thực tế, các triệu chứng co cơ bắp có thể là một dấu hiệu của stress. Để khắc phục tình trạng này, hãy hít thở sâu khoảng 5- 10 lần và tập trung thả lỏng cơ thể. Đối với cổ, hãy cố gắng xoay cổ và xoa bóp nhẹ nhàng.
Tín hiệu thứ hai theo TS Dũng là co giật mí mắt. Nếu bạn đã từng bị co giật mí mắt thì bạn cần hiểu rằng triệu chứng nhất thời không nên bỏ qua bởi tình trạng này được gọi là blepharospasm (một hình thức rối loạn trương lực cơ)”.
Tín hiệu thứ ba là cắn móng tay. “Nghe có vẻ rất phi lý nhưng việc cắn móng tay có thể là kết quả của sự căng thẳng thần kinh.Cắn móng tay mỗi khi lo lắng là khi chúng ta đã quá căng thẳng và tự làm xao nhãng bản thân bằng hoạt động cắn móng tay. Cắn móng tay là một cách phổ biến mà nhiều phụ nữ lựa chọn để đối phó với cảm giác căng thẳng và lo lắng.
Tín hiệu thứ tư là sâu răng. Chúng ta đều biết, lười vệ sinh răng miệng sẽ dẫn đến sâu răng, nhưng chính stress cũng là một thủ phạm. Các chuyên gia nói rằng, stress dẫn đến việc bạn thường nghiến răng vào ban đêm, hoặc cả ban ngày. Nghiến răng là một thói quen xấu vì nó sẽ ăn mòn răng, làm tổn hại răng dẫn đến sâu răng.
Tín hiệu thứ năm là các nốt phát ban. TS. BS Dũng cho rằng, nghe có vẻ lạ nhưng làn da có thể làm một thước đo khá chuẩn xác về mức độ căng thẳng mà chúng ta đang phải đối mặt. Stress có thể gây ra phát ban. Đó là những vùng da nổi mẩn đỏ ở bụng, lưng, cánh tay và khuôn mặt. Chứng phát ban được gây ra bởi tác dụng phụ của sự căng thẳng trên các hệ thống miễn dịch histamine đang được tiết ra, gây ra các vết ngứa và mẩn đỏ.
Tín hiệu thứ sáu là cảm giác buồn ngủ. Khi bạn cảm thấy mệt mỏi, uể oải. Đó có thể do bạn quá căng thẳng. Hormone stress sẽ làm tăng lượng adrenaline trong cơ thể bạn khiến bạn cảm thấy buồn ngủ. Sự căng thẳng cũng sẽ làm giảm chất lượng giấc ngủ của bạn, bạn sẽ mệt mỏi và cáu kỉnh khi thức dậy. Để giải quyết vấn đề này, hãy đi ngủ sớm hơn hoặc có một giấc ngủ trưa khoảng 30 phút. Chúng ta sẽ tràn đầy năng lượng cho những phần việc còn lại.
Tín hiệu thứ bảy là sự đãng trí. Những nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng stress mãn tính có thể làm thu hẹp khu hippocampus – một phần của não trước có nhiệm vụ lưu giữ thông tin và hình thành ký ức. May mắn thay, kích thước của khu hippocampus sẽ trở lại bình thường khi mức độ căng thẳng của bạn giảm.Nếu muốn não của mình hoạt động tốt bạn cần tập thể dục, leo cầu thang hoặc nhảy theo giai điệu sôi động. Tập thể dục sẽ giúp não hoạt động tốt và thậm chí sẽ giúp bạn chịu đựng tốt hơn với những giây phút căng thẳng trong tương lai.
